ALKMAAR - Een historisch moment voor maatschappelijk Nederland is aangebroken. Twee zeer getalenteerde organisaties slaan de handen in één en startten op 2 oktober 2020 een uniek re-integratie programma. Door middel van rugby en met behulp van intensieve programma’s wordt het gedrag van personen met een afstand tot de arbeidsmarkt positief beïnvloed om hen te helpen aan een baan of opleiding. Onder behoud van eigen identiteit starten de organisaties Turn-Over en De Harde Leerschool een eerste project waarbij zij zich richten op gedetineerden en ex-gedetineerden.

‘Mooier kan het niet,’ zegt Ed Oskam, algemeen manager van De Harde Leerschool, trots wanneer hij begint te vertellen over het nieuwe project Rugby Als Middel. Oskam is van oorsprong militair en verhuisd voor zijn werk naar Roosendaal, waar hij in 1977 voor het eerst een rugbywedstrijd speelt. Het is het begin van zijn rugbycarrière. Echter start er nog een carrière. Binnen defensie komt Oskam een project tegen wat hem erg aanspreekt en aanzet tot het volgen van een trainingsopleiding. ‘Het leerde me dat je gedrag kunt beïnvloeden en veranderen.’ In 2015 raakt Oskam betrokken bij een project van De Harde Leerschool. Hier loopt hij Dirk Danen, operations manager van De Harde Leerschool, tegen het lijf die hij al vanaf geboorte kent door de vriendschap met Danens vader. De Harde Leerschool zet Oskam aan het denken en hij kan zich niet voorstellen dat mensen worden afgeschreven en wil zich daarom inzetten. En zo geschiedde.

In 2019 komt het moment wat Oskam omschrijft als een historische dag en ‘waar de maatschappij beter van wordt.’ Oskam wordt in contact gebracht met Joeri Peperkamp, oprichter en eigenaar van Turn-Over. Peperkamp zet zich met zijn organisatie op dat moment zeven jaar in voor vastgelopen jongeren en is op dat moment drie jaar actief in het begeleiden en behandelen van minderjarige gedetineerden en ex-gedetineerden. Peperkamp noemt het werk in de gevangenis het grootste succes en het is voor hem een absolute openbaring geweest. ‘Die doelgroep moet kansen krijgen en kansen pakken,’ aldus Peperkamp. Maar ook zegt hij: ‘we kunnen veel voor deze jongeren en de gevangenis doen, maar als er geen werk of vervolgfase voor hen is dan heeft het geen zin.’ Vanaf de samenkomst zijn beide heren ervan overtuigd dat ze samen jongeren en volwassenen kunnen helpen en gaan ze het ontdekkingsproces aan om te kijken wat samen mogelijk is. Ook Danen wordt direct betrokken. ‘Hij is ontzettend gemotiveerd en zonder Dirk Danen was het project nooit gekomen tot waar het nu is.’ De drie mannen pakken van Turn-Over en De Harde Leerschool de beste punten en vormen het tot een nieuw project speciaal gericht op gedetineerden en ex-gedetineerden.

Rugby Als Middel stuurt op kernwaarden (passie, respect, discipline, integriteit en solidariteit), talentontwikkeling en de zelfredzaamheid van de deelnemers. Hierdoor is iedereen in staat concrete stappen te maken richting werk of opleiding én in het privéleven.

Om het maximale uit het nieuwe project te halen worden er nog een aantal professionals betrokken, waaronder Renée Groenendijk die vanuit haar expertise als zelfstandig coach weet hoe jongeren een zetje in de rug kunnen gebruiken richting en op de arbeidsmarkt. ‘Haar ervaring uit het onderwijs en nuttige didactische tips hebben het programma zeer versterkt,’ aldus Oskam. Groenendijk is erg enthousiast over Rugby Als Middel. ‘Rugby is rough love, oftewel knuffelen voor volwassenen. Dé sport om met deze doelgroep aan de slag te gaan. Het contact op het veld zorgt ervoor dat deelnemers zich openstellen voor het sociaal cognitieve gedeelte van de training.’

Ook Rugby Nederland sluit zich aan. Voorzitter Janhein Pieterse tekende namens Rugby Nederland de overeenkomst en is trots op deze samenwerking. ‘Met dit project wordt er een oproep gedaan bij vrijwilligers van de rugbyverenigingen. De eerste reacties zijn al binnen. Verenigingen zeggen: we doen mee, zeg me wat ik moet doen.’ Alsof het allemaal nog niet mooi genoeg is, bindt Brouwerij De 7 Deugden zich ook aan het project. Zij brengen speciaal voor Rugby Als Middel twee bieren en twee sportdranken op de markt die worden gedistribueerd naar alle rugbyverenigingen. De opbrengt wordt in Rugby Als Middel gestoken.

Naast alle betrokken partijen tekende ook de eerste opdrachtgever, Justitieel Complex (JC) Zaanstad, direct. JC Zaanstad heeft eerder met Turn-Over gewerkt. Tweemaal hebben zij gezamenlijk binnen de muren van JC Zaanstad een gevangenis-toernooi gehouden, waarbij professionele rugbyers, Turn-Over deelnemers, gedetineerden en personeel van JC Zaanstad samen in gemixte teams speelden. De toernooien waren voor de directie van JC Zaanstad een eye-opener en zij hebben zich vanaf dat moment ingezet om er een jaarlijks toernooi van te maken. Volgens Peperkamp is het de start geweest van Rugby Als Middel dat uitgevoerd zal worden binnen JC Zaanstad.