In Alkmaar worden verschillende wijken vernieuwd om beter aan te sluiten bij de woonwensen en duurzaamheidseisen van deze tijd. Oude woningen maken plaats voor nieuwe, energiezuinige huizen en een aantrekkelijkere leefomgeving. Maar wat gebeurt er in de tussentijd, als een wijk al deels leegstaat, terwijl de sloophamer nog niet in zicht is?

Tijdens dit soort herstructureringsprojecten ontstaan regelmatig periodes van tijdelijke leegstand. Dat brengt risico’s met zich mee, zoals inbraak, kraak, vernieling en sociale achteruitgang. Bovendien lopen woningcorporaties in deze periode inkomsten mis. Om dat te voorkomen, wordt steeds vaker gekozen voor het tijdelijk in gebruik geven van leegstaande woningen.

Zo ook in Alkmaar, waar tijdelijke woonruimte wordt ingezet om de overgangsfase van oude naar nieuwe bebouwing soepel te laten verlopen.

Bloemwijk als voorbeeld

Een sprekend voorbeeld is te vinden in de Bloemwijk in Alkmaar. Daar wordt al sinds 2017 gewerkt aan de gefaseerde vernieuwing van de wijk, waarbij oudere woningen worden vervangen door nieuwbouw. Een deel van de oorspronkelijke bewoners is inmiddels verhuisd of keert later terug naar een nieuwe woning. Om te voorkomen dat leegstand de wijk onaantrekkelijk of onveilig zou maken, werd een deel van de woningen tijdelijk bewoond.

In samenwerking met woningcorporatie Van Alckmaer werden ruim zestig woningen via tijdelijk gebruik in beheer genomen. De tijdelijke bewoners zorgden niet alleen voor sociale controle, maar ook voor behoud van levendigheid in de wijk. Kinderen spelen weer in de speeltuin en de wijk bleef bewoond en verzorgd. Dankzij korte lijnen en een gezamenlijk projectkantoor in de buurt verliep het beheer laagdrempelig en mensgericht.

Hoewel inmiddels veel woningen zijn gesloopt en de nieuwbouw op gang is, laat de Bloemwijk zien hoe tijdelijk gebruik een waardevol instrument is in de tussenfase van wijkvernieuwing.

Een aanpak die werkt

Tijdelijke bewoning via bruikleenconstructies blijkt een doeltreffende manier om risico’s van leegstand te beperken. Het is geen standaard verhuur, maar een bewuste strategie waarbij bewoners tijdelijk een woning gebruiken in ruil voor goed onderhoud en aanwezigheid. Hiermee blijven buurten leefbaar, voorkom je achteruitgang en wordt het overgangsproces soepeler voor bewoners én eigenaar.

Woningcorporaties, gemeenten en andere vastgoedeigenaren kiezen daarom steeds vaker voor deze aanpak. Herstructureringsprojecten bij De Kabath zijn daarvan een goed voorbeeld: tijdelijke woonruimte als praktische, sociale én veilige oplossing tijdens de vernieuwing van buurten zoals de Bloemwijk.